Cú “bắt tay” tạo doanh thu ảo 2.350 tỷ của Shark Thủy

Vụ việc liên quan đến ông Nguyễn Ngọc Thủy (Shark Thủy) và cáo buộc làm giả doanh thu tại Tập đoàn Giáo dục Egroup gây xôn xao dư luận. Kết luận điều tra của C03 (Bộ Công an) công bố hôm 13/11 chỉ ra một chuỗi giao dịch khống, vai trò trung gian của một doanh nghiệp sim — thẻ và các dòng tiền ngoài sổ sách. Bài viết sau đây tóm tắt chi tiết cơ chế, con số, người liên quan và bước xử lý pháp lý.

Hé lộ đường dây nâng khống doanh thu gần 2.350 tỷ

Kết luận điều tra cho thấy Egroup đã xuất hiện khoản doanh thu “không thực” lớn trên báo cáo tài chính nhằm tạo ấn tượng thu hút nhà đầu tư.

Từ năm 2016, lãnh đạo Egroup tìm cách nâng cao con số doanh thu để thu hút vốn. Ông Thủy được cho là đã nhờ Công ty Nhất Trần hỗ trợ “chạy doanh thu” bằng các hợp đồng mua bán thẻ điện thoại khống. Theo điều tra, giữa hai bên có sự thỏa thuận về phí dịch vụ và cơ chế hoàn trả các khoản chiết khấu — tức là doanh thu được thể hiện trên sổ sách nhưng không tương ứng với giao dịch thực tế. Từ tháng 12/2016 đến tháng 9/2021, Nhất Trần đã ký 12 hợp đồng khống, xuất hóa đơn GTGT giả, giúp Egroup ghi nhận doanh thu khống gần 2.350 tỷ đồng — con số chiếm tới khoảng 70% tổng doanh thu ghi trên báo cáo.

Cơ chế hoạt động: Hợp đồng thẻ điện thoại, chiết khấu và dòng tiền ngoài sổ sách

Chi tiết điều phối cho thấy một mô hình tinh vi nhằm hợp thức hóa số liệu mà không có hoạt động thương mại thực tế.

Nhất Trần, do bà Tống Thị Kim Liên điều hành, là doanh nghiệp có doanh thu sim — thẻ lớn, nên trở thành “vỏ bọc” thuận tiện để ghi nhận các khoản doanh thu khống. Thỏa thuận giữa hai bên quy định Egroup được “bơm” doanh thu theo nhu cầu, đổi lại ông Thủy phải trả phí dịch vụ tương ứng (khoảng 2% trên tiền chạy doanh thu mỗi năm) và chịu các chi phí vận hành như phí giao dịch ngân hàng. Mặt khác, các khoản chiết khấu mà Egroup được thể hiện trên sổ sách (từ 0,053% đến 0,354%) thực tế bị hoàn trả lại cho Nhất Trần, khiến doanh thu trên giấy khác biệt hoàn toàn với dòng tiền thật.

Theo điều tra, ông Thủy cam kết trả tổng cộng 46,5 tỷ đồng cho dịch vụ này nhưng do khó khăn tài chính chỉ thực tế chi gần 32 tỷ đồng cho bà Liên.

Mạng lưới công ty vệ tinh và nỗ lực hợp thức hóa hồ sơ

Để che giấu và tạo cơ sở pháp lý cho các giao dịch, nhiều pháp nhân được sử dụng như “trạm trung gian”.

Tại cơ quan điều tra, bà Liên khai đã lập và điều hành nhiều công ty như Mobilenet và Phú Lê Huy nhằm phục vụ việc ký kết, xuất hóa đơn và đối soát nội bộ. Việc thành lập các công ty vệ tinh giúp luân chuyển chứng từ, tạo lớp vỏ pháp lý cho các giao dịch trên giấy. Các khoản thanh toán liên quan được thực hiện qua chuyển khoản tới số tài khoản do bà Liên cung cấp hoặc bằng tiền mặt, và phần lớn diễn ra ngoài sổ sách kế toán chính thức.

Hành động của C03: Phong tỏa, kê biên và truy thu tài sản

Cơ quan điều tra đã áp dụng các biện pháp khẩn cấp để ngăn chặn tẩu tán tài sản và thu hồi thiệt hại.

Trong quá trình điều tra, C03 truy thu theo dòng tiền có nguồn gốc từ hành vi phạm tội, phong tỏa tài khoản và kê biên tài sản. Lực lượng chức năng phong tỏa một tài khoản của ông Thủy còn 101 triệu đồng, kê biên cổ phiếu và tài sản trị giá khoảng 127 tỷ đồng, đồng thời đề nghị tạm dừng biến động đối với 33 bất động sản thuộc hệ sinh thái Egroup và 12 bất động sản liên quan đến Nhất Trần tại Gia Lai và TP HCM. Các bị can và người liên quan đã tự nguyện nộp tổng cộng 48 tỷ đồng để khắc phục phần nào hậu quả.

Cáo buộc mở rộng: Tăng vốn ảo, bán cổ phần khống và thiệt hại cho nhà đầu tư

Ngoài doanh thu khống, cơ quan điều tra còn xác định hàng loạt hành vi huy động vốn có dấu hiệu sai phạm.

Từ 2015 đến 2023, ông Thủy bị cáo buộc đã tổ chức phát hành vượt vốn điều lệ hơn 206 triệu cổ phần, bán cho hơn 10.100 nhà đầu tư, dẫn tới việc chiếm đoạt tổng số tiền lên tới 7.677 tỷ đồng. Theo cơ quan điều tra, đây là nghiệp vụ “bán cổ phần khống”, gây hậu quả nghiêm trọng về thiệt hại tài chính cho hàng nghìn nhà đầu tư và làm phức tạp thêm trách nhiệm pháp lý của những người liên quan.

Những người bị đề nghị truy tố và bước tiếp theo của vụ án

Kết luận điều tra buộc tội nhiều cá nhân liên quan, từ lãnh đạo đến nhân viên vận hành.

C03 đề nghị truy tố ông Nguyễn Ngọc Thủy về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Đưa hối lộ, trong khi bà Tống Thị Kim Liên bị cáo buộc nhận 32 tỷ đồng. Giám đốc tài chính Egroup, ông Nguyễn Mạnh Phú, bị đề nghị truy tố về các tội liên quan. Ngoài ra, 26 người khác gồm kế toán và quản lý kinh doanh tại Egame bị đề nghị truy tố tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản vì liên quan đến việc lập và hợp thức hóa chứng từ doanh thu khống. Vụ án tiếp theo sẽ được chuyển sang truy tố, xét xử theo quy định của pháp luật.